Presentatie 2007

5 jaar Het Liegend Konijn – Amsterdam

Feestelijke voorstelling van 5 jaar Het Liegend Konijn op zaterdag 20 oktober 2007 om 20.30u in De Brakke Grond, Amsterdam.

Jozef Deleu, redacteur Het Liegend Konijn, opent de avond met de woorden:
“In vijf jaar tijd heeft Het Liegend Konijn, naast Awater en de Poëziekrant, een eigen plek veroverd. In tegenstelling tot die voortreffelijke collega’s bevat Het Liegend Konijn geen kritische beschouwingen, maar uitsluitend nieuwe poëzie van dichters met uiteenlopende poëtica’s. Het Liegend Konijn kiest voor contrast en meerstemmigheid. Het laat schoolvorming aan zich voorbijgaan. Het is er te dartel voor.
Voor Het Liegend Konijn vormt de Nederlandstalige poëzie een eenheid, in grote verscheidenheid. Die diversiteit is haar rijkdom. Een andere benadering vindt Het Liegend Konijn provincialistisch en om literaire redenen niet wenselijk. Poëten hebben behoefte aan ruimte en confrontatie, zowel binnen als buiten het taalgebied. Het is bemoedigend te mogen constateren dat in toenemende mate onze poëzie wordt vertaald. Dat is een blijk van waardering voor haar kwaliteit.
Sommige cultuurpessimisten beweren dat dichters en poëzielezers tot een uitstervend ras behoren. Ze vergissen zich. Het Liegend Konijn floreert. Na tien nummers waaraan honderd en veertig verschillende dichters hebben meegewerkt, telt het blad momenteel enkele honderden abonnees en heeft het een gemiddelde oplage van een paar duizend exemplaren.
Op de achterkant van ieder nummer wordt de prachtige tekst van Paul van Ostaijen over het konijn afgedrukt. Centraal in die tekst zijn verwondering en nieuwsgierigheid, maar ook de stellige overtuiging dat de ‘stropers met de lichtbak’ geen vat krijgen op de eigengereidheid van het konijn. Over Het Liegend Konijn schreef Charles Ducal een gedicht. Het heet ‘Onvindbaar’ en het werd gepubliceerd in het 1ste nummer van de 5e jaargang. Het evoceert treffend waar dit tijdschrift voor staat:

Onvindbaar

Omdat het liegt en dus kan veranderen
omdat het maar zichtbaar is tussen de lijnen
omdat het ontdekt wat al lang is ontdekt
maar nooit op deze onmogelijke wijze

omdat het zich aanpast, ook aan het zeer grijze
omdat het de jager zelf heeft gewekt
omdat het elk schot tot een spat kan verkleinen
omdat het gestroopt en verhandeld

nog nooit is gevat.

Vanavond viert Het Liegend Konijn zijn 5e verjaardag. Ik dank De Brakke Grond voor de gastvrijheid en de samenwerking. Op het programma van vanavond: poëzie, en niets dan poëzie.
We luisteren eerst naar Ester Naomi Perquin. In tegenstelling tot de andere dichters die vanavond optreden, heeft ze nog niet in Het Liegend Konijn gepubliceerd. Dat gebeurt volgend jaar. Toch is ze hier op haar plaats. Ze won zopas de 1ste Debuutprijs Het Liegend Konijn die haar op 9 oktober jongstleden in het Vlaams – Nederlands Huis deBuren in Brussel werd overhandigd door Europees Commissaris voor Cultuur Jan Figel. Ze kreeg bij die gelegenheid ook een fraaie bundel aangeboden met één gedicht uit haar debuut, vertaald in alle officiële talen van de Europese Unie. Een symbolisch gebaar, een blijk van respect voor de veeltaligheid van Europa. Haar bekroonde debuutbundel Servetten halfstok werd ook vertaald in het Frans, het Engels en het Duits.
Na Ester Naomi Perquin hoort u Peter Holvoet-Hanssen. Hij is meer dan een performer en een publiekslieveling. Hij is vooral een origineel dichter en prozaïst.
Wat werd gevreesd is natuurlijk ook gebeurd. Ingmar Heytze heeft Utrecht niet verlaten, maar hij verblijdt ons met een luisterspel.
Daarna luisteren we naar Tsead Bruinja: geëngageerd, romantisch en speels. Talentrijk in verschillende talen.
En tot slot leest Peter Verhelst. Hij is naast dichter ook romanschrijver en toneelauteur. In onze hedendaagse literatuur is hij al jaren een krachtige stem.
Ik ben blij en dankbaar dat u het vijfjarig bestaan van Het Liegend Konijn komt meevieren. Het is geen Vlaams of Nederlands blad, het is een tijdschrift voor Nederlandstalige poëzie, waar en door wie ze ook wordt geschreven. Het uitgeven van Het Liegend Konijn is een roekeloze onderneming, die de uitgevers Van Halewyck en Meulenhoff niet afschrikt. Voor de voltallige redactie van Het Liegend Konijn, die ik mag incarneren, is het een boeiende en inspirerende onderneming.
Graag verleen ik nu het woord aan de dichters.”

5 jaar Het Liegend Konijn – Antwerpen

Feestelijke voorstelling van 5 jaar Het Liegend Konijn op donderdag 8 november 2007 op Boekenbeurs, Antwerpen.

Openingstoespraak door Jozef Deleu, Redacteur Het Liegend Konijn:
Krokodillen lezen voor uit Het Liegend Konijn
In “Diergaarde voor kinderen van nu” uit 1926 schreef Paul van Ostaijen prachtige bladzijden over de ezel, de leeuw, de kievit, de bij en ons geliefde konijn. Tot mijn verdriet schreef hij niet over de krokodil en dat beschouw ik als een ernstig tekort in het oeuvre van deze Meester. De krokodil immers is een bijzonder dier, een van de weinige die zeer oud worden. Sommige soorten worden wel honderd jaar. De familie van de krokodillen is ook zeer uitgebreid en gevarieerd. Er bestaan eenentwintig soorten krokodillen, in alle maten, gewichten en kleuren.
Politici die het publieke forum hebben verlaten, maar hun activiteiten vaak in stilte en meestal onder water voortzetten, worden ook wel eens krokodillen genoemd. Op het eerste gezicht geen troetelnaam, maar bij nader toezien een naam die toch niet geheel ontdaan is van bewondering en ontzag en een enkele keer van een vreemde vrees.
Het is voor mij een groot genoegen – ook namens uitgever André van Halewyck – op deze feestelijke bijeenkomst naar aanleiding van het vijfjarig bestaan van Het Liegend Konijn, vier zeer gerespecteerde krokodillen, in verschillende maten en kleuren, te mogen verwelkomen. Het zijn in alfabetische volgorde, om iedere verdenking van partijdigheid te voorkomen:
• Luc Van den Bossche, gewezen minister van onderwijs, gewezen vice – minister – president van de Vlaamse regering, en gewezen federaal vice-premier en minister van binnenlandse zaken;
• Mark Eyskens, gewezen federaal premier, gewezen minister van financiën en minister van buitenlandse zaken, en nu minister van staat;
• Jos Geysels, gewezen partijsecretaris van de Vlaamse Groenen en minister van staat;
• Paul Van Grembergen, gewezen Vlaams minister van cultuur.
Uiteraard zijn deze heren van stand ook vele jaren lang lid geweest van het Vlaams en/of het federaal parlement.
Wat hen vanavond hier samenbrengt, is hun warme liefde voor de literatuur en voor de poëzie in het bijzonder. Sommigen onder hen beoefenen al jaren in het diepste geheim de dichtkunst.
Omdat zij ‘Vrienden van de poëzie’ zijn en derhalve ook van Het Liegend Konijn, zullen ze naar eigen keuze voor u enkele gedichten lezen uit de feestjaargang van het tijdschrift. Ze zullen hun lectuur besluiten met gedichten die ze zelf hebben geschreven, of die, om een of andere reden, hun bijzondere voorkeur genieten.
In deze barre tijden, waarin de Belg naar het woord van Paul van Ostaijen, meer dan ooit “een kalkoen is die in de waan leeft pauw te zijn”, is het hartverwarmend dat Het Liegend Konijn zich bij zijn vijfde verjaardag mag verheugen in de fidele vriendschap van vier eminente krokodillen.
Het huis van de poëzie heeft vele kamers. Daarin verschilt het niet van het huis van de politiek. Van politici worden moed en krachtdadigheid verwacht; van dichters inzicht, en uitzicht op het mysterie van het bestaan.
Nu in ons beproefde Belgenland leeuw en haan elkaar in toenemende mate onfatsoenlijk naar het leven staan, is er maar één afdoend antwoord: de zachte waanzin en de nobele troost van Het Liegend Konijn.”

3e Poëten in het Vlaams Parlement

Op 25 januari 2007 organiseerde het Vlaams Parlement in Brussel voor de derde keer Poëten in het Vlaams Parlement. Deze manifestatie stond geheel in het teken van het vijfjarig bestaan van Het Liegend Konijn. Zes dichters die aan het themanummer hebben meegewerkt, hebben voorgelezen uit hun werk. Het waren Mark Boog, Tsead Bruinja, Charles Ducal, Luuk Gruwez, Peter Holvoet-Hanssen en Miriam Van hee. De jonge Vlaamse groep Yevgueni verzorgde het muzikale gedeelte. De avond werd gepresenteerd door Kathleen Cools. De artistieke leiding berustte bij Jozef Deleu. Het Vlaams Parlement bood alle aanwezigen op deze poëzieavond een exemplaar aan van het themanummer ‘VERANDERLIJK’.

Het Liegend Konijn 2007-1
Themanummer ‘Veranderlijk’

Op Gedichtendag – 25 januari 2007 – verscheen het themanummer ‘VERANDERLIJK’ van Het Liegend Konijn. Om 11 uur werd het feestnummer aan de pers voorgesteld in deBuren te Brussel door Jozef Deleu, hoofdredacteur. Er werden ook gedichten uit het nummer voorgelezen door de Vlaamse actrice Sara De Roo. Aan de Vlaamse Minister van Cultuur Bert Anciaux en aan de Nederlandse Ambassadeur Rudolf Bekink werd een exemplaar van dit feestnummer overhandigd.

De toespraak van Jozef Deleu, hoofdredacteur, vindt u hieronder.

“In vijf jaar tijd heeft Het Liegend Konijn in ons taalgebied een eigen plaats verworven, naast de Vlaamse Poëziekrant en het Nederlandse Awater, de twee andere poëzietijdschriften. In tegenstelling tot deze bladen bevat Het Liegend Konijn geen kritische of theoretische beschouwingen, maar uitsluitend nieuwe, nog onuitgegeven poëzie van dichters met uiteenlopende poëtica’s. Dat is een bewuste keuze.
Deze optie betekent allerminst dat ik niet op de hoogte zou zijn van de controverses in de wereld van onze poëten. Ik ken de provocerende essays en standpunten van de Nederlandse dichter Ilja Leonard Pfeijffer en het weerwerk daarop van onder meer de Vlaamse dichter Stefan Hertmans. Iedere nieuwe generatie revolteert tegen de voorgaande. Bij de dichters is het niet anders. Voor de een is vernieuwing onontbeerlijk, voor de ander vormt ze een bedreiging. Het Liegend Konijn kiest voor meerstemmigheid en contrast. Schoolvorming laat het blad aan zich voorbijgaan. Daar is het te dartel voor.
Hoewel sommige cultuurpessimisten beweren dat poëzielezers tot een uitstervend ras behoren, denk ik dat ze zich vergissen. Het Liegend Konijn floreert. Het telt enkele honderden abonnees en de gemiddelde oplage per nummer bedraagt 1500 à 2000 exemplaren.
Het lezen van poëzie in het algemeen en van hedendaagse poëzie in het bijzonder, vraagt een serieuze intellectuele inspanning. In een tijd waarin de reclame de taal vervlakt en vervuilt en tot een hapklare brok reduceert, is dat lang niet vanzelfsprekend. Dichters revolteren daartegen. Als de zalmforel zwemmen zij tegen de stroom in. Dat maakt hen hinderlijk en maatschappelijk van betekenis.
Het eerste nummer van de 5de jaargang van Het Liegend Konijn is een themanummer. 85 dichters – 22 dames en 63 heren – werkten eraan mee: 57 Nederlanders, 1 Surinamer en 27 Vlamingen. Voor Het Liegend Konijn is er slechts één Nederlandstalige poëzie. De verscheidenheid ervan vormt haar rijkdom. Een andere benadering is provincialistisch en zowel om literaire als om taalpolitieke redenen niet wenselijk. Poëten hebben behoefte aan ruimte en confrontatie, zowel binnen als buiten het taalgebied. Het is daarom ook bemoedigend te mogen constateren dat in toenemende mate hedendaagse Nederlandstalige poëzie wordt vertaald en in het buitenland uitgegeven. Dat is een blijk van echte waardering voor de kwaliteit van onze poëzie.
Het thema van het jubileumnummer van Het Liegend Konijn is ‘VERANDERLIJK’. Van Dale geeft als synoniemen: onbestendig, ongestadig, onvast, wispelturig. Het schijnbaar onveranderlijke is ‘VERANDERLIJK’. Alles waar we greep op menen te hebben, kan ons ontsnappen, zoals water dat de vorm aanneemt van de grilligste bedding. Ons brein, een dynamisch systeem, wordt onophoudelijk door nieuwe impulsen beïnvloed.
Deze onbestendigheid laat ook sporen na in het werk van dichters. Zij hebben het op een eigenzinnige manier over zichzelf en over de wereld waarin zij leven. Zoals ieder mens stapelen zij kennis en ervaring van verleden en heden op in hun feilbaar geheugen. Soms voorvoelen ze wat er staat te gebeuren. Eenduidigheid en verstarring staan haaks op poëzie.
Poëzie beantwoordt niet aan onze behoefte om geïnformeerd te worden, maar gaat over de dingen waar wij geen woorden voor hebben. Daaraan ontleent ze haar duurzaamheid, ondanks haar niet-aflatende veranderlijkheid.
Ook het medium van de dichter, de taal, evolueert voortdurend onder de druk van nieuwe mogelijkheden en behoeften. In een poging om onbekende gelaagdheid bloot te leggen of zelf te creëren, halen veel dichters de taal vakkundig uit elkaar. Dat vereist aandachtige lectuur. Poëzie is geen mededeling en evenmin de verwoording van een gedachte. Ze is ervaring en in hoge mate wijsheid. Wat dichters door de kracht van de suggestie weten op te roepen, beantwoordt aan de behoefte om door te dringen tot het mysterie van het bestaan.
Het woord ‘veranderlijk’ inspireerde jonge en oudere dichters. Charles Ducal schreef het gedicht ‘Onvindbaar’ en droeg het op aan het jarige tijdschrift. Ik lees het u voor. Het evoceert treffend waar Het Liegend Konijn voor staat:

Omdat het liegt en dus kan veranderen
omdat het maar zichtbaar is tussen de lijnen
omdat het ontdekt wat al lang is ontdekt
maar nooit op deze onmogelijke wijze

omdat het zich aanpast, ook aan het zeer grijze
omdat het de jager zelf heeft gewekt
omdat het elk schot tot een spat kan verkleinen
omdat het gestroopt en verhandeld

nog nooit is gevat.

Tot besluit vraag ik graag uw aandacht voor Poëten in het Vlaams Parlement, een poëziefeest dat hier vanavond in Brussel plaatsvindt. Voor de 3de keer stelt het Vlaams Parlement zijn deuren open voor dichters en poëzieliefhebbers. Nadat ik ooit had opgemerkt dat het Vlaams Parlement wel prachtige kunstwerken aankoopt voor zijn fraaie behuizing, maar nooit enige aandacht besteedde aan literatuur, werd ik door de toenmalige voorzitter, Norbert De Batselier, uitgenodigd om een poëziefeest te organiseren. Dat gebeurde een eerste keer in 2002 en een tweede keer in 2004. De belangstelling was enorm en er werd ook telkens een speciale bloemlezing uitgegeven. Er traden Nederlandse, Vlaamse, Surinaamse, Zuid-Afrikaanse, maar ook Franstalige dichters op.
De derde editie van Poëten in het Vlaams Parlement staat in het teken van Het Liegend Konijn. Nederlandse en Vlaamse dichters zullen hun werk uit het tijdschrift voorlezen. De nieuwe voorzitter van het Vlaams Parlement, mevrouw Marleen Vanderpoorten, zeg ik oprecht dank omdat zij dit derde poëziefeest heeft mogelijk gemaakt.
Tot slot nog enkele woorden van dank:
• Allereerst aan mijn Vlaamse uitgever André van Halewyck en zijn Nederlandse collega Meulenhoff, die mijn wilde plannen met Het Liegend Konijn hebben gerealiseerd en daarvoor ook de nodige steun wisten te verwerven.
• Ook dank aan de Vlaams Minister van Cultuur, Bert Anciaux, die op een doeltreffende wijze dit jubileumnummer prominent in het buitenland helpt verspreiden.
• In het bijzonder dank ik ook de directeur en gastheer van dit Vlaams-Nederlands Huis, Dorian van der Brempt. Hij slaagt er steeds beter in om van deBuren een plek te maken waar Nederlanders en Vlamingen zich thuis voelen en waar ze ook gemeenschappelijke realisaties kunnen presenteren.
En helemaal ten slotte hoop ik dat dit jubileumnummer u vele uren leesplezier zal bezorgen. Een beetje inhalig misschien, waarvoor mijn excuses, maar met de instemming van de Nederlandse dichters en vrienden, noem ik dit jubileumnummer van Het Liegend Konijn graag een Vlaamse Reus.
Ik dank u voor uw belangstelling.”
Jozef Deleu, hoofdredacteur Het Liegend Konijn